Η ζωή είναι ωραία όταν είσαι ζεν! Πόσο εύκολο είναι όμως να το πετύχεις; Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, οι έντονοι ρυθμοί της καθημερινότητας, ακόμα και η επικαιρότητα, κάνουν κάποιες ημέρες να φαίνονται πιο δύσκολες από τις υπόλοιπες.
Έτσι, στην προσπάθεια να ισορροπήσεις μεταξύ οικογένειας, εργασίας και κάθε είδους υποχρεώσεων το υπερβολικό άγχος ενδέχεται να σε καταβάλει.
Ωστόσο, για το καλό της ψυχικής και σωματικής υγείας σου, θα πρέπει να μάθεις να διαχειρίζεσαι και να αντιμετωπίζεις το άγχος σου. Αυτό βέβαια δεν επιτυγχάνεται από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά απαιτεί εξάσκηση. Αρκεί η διαδικασία αυτή να μη σου προσθέτει επιπλέον στρες!
Τι είναι τελικά το άγχος και τι το προκαλεί;
Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που βοηθάει στην επιβίωση μας, καθώς προκαλεί εγρήγορση. Ωστόσο, το υπερβολικό άγχος που τείνει να επηρεάζει τη ζωή σου, προκαλεί και μη φυσιολογική πίεση. Αυτή η πίεση μπορεί να πηγάζει από διαφορετικές πτυχές της καθημερινότητάς σου: Ο αυξημένος φόρτος εργασίας, ένα θέμα υγείας, μια διαμάχη με φίλους ή συγγενείς, οικονομικές ανησυχίες, μια μεταβατική περίοδος, είναι οι πιο συχνές αιτίες άγχους.
Βιώνοντας τέτοιες καταστάσεις μπορεί να αισθανθείς από απλή αναστάτωση μέχρι απειλή. Άλλωστε, το άγχος επηρεάζει τον καθένα με διάφορους τρόπους, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Με διαφορετική συχνότητα και σε ποικίλες εντάσεις. Ωστόσο, όταν οι καταστάσεις αυτές συσσωρεύονται, το υπερβολικό άγχος μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι και να σε οδηγήσει να βιώσεις πιο έντονα συναισθήματα. Και τότε ο οργανισμός σου ενδέχεται να αντιδράσει με μία ευρεία γκάμα συμπτωμάτων.
Τα συμπτώματα του άγχους στο σώμα και στην ψυχολογία
Ένα από τα πλέον συνήθη σωματικά συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος είναι η ταχυκαρδία (ή ταχυπαλμία). Η έντονη λειτουργία της καρδιάς προέρχεται από το άγχος και την κατάσταση «μάχης ή φυγής», που ο εγκέφαλος θέτει ως δίλημμα κάτω από συνθήκες πίεσης. Ο ιατρικός ορισμός της διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου, αλλά συνήθως περιγράφει την αυξημένη καρδιακή συχνότητα, όταν οι παλμοί ανά λεπτό υπερβαίνουν τους 100.
Το δίλλημα «να μείνω και να το παλέψω ή να φύγω;» σχετίζεται με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και εμφανίζεται στον άνθρωπο ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Και παρότι στη σύγχρονη ζωή σπάνια θα αντιμετωπίσεις άμεσο φυσικό κίνδυνο (όπως μία αρκούδα να έρχεται κατά πάνω σου), η αντίδραση μάχης ή φυγής παραμένει πολύ σημαντική. Ωστόσο, δεν ενεργοποιείται μόνο σε έκτακτες καταστάσεις. Μπορεί να προκύψει ακόμα και όταν αγχώνεσαι, οδηγώντας σε γρήγορο καρδιακό ρυθμό, δηλαδή ταχυκαρδία.
Άλλα σωματικά συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος είναι ο πόνος στο στήθος, η ναυτία, η διάρροια ή η δυσκοιλιότητα. Αυτά με τη σειρά τους μπορούν να οδηγήσουν και σε πιο σοβαρές εκδηλώσεις σωματικού άγχους όπως η απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας ή τα συχνά κρυολογήματα.
Από την άλλη πλευρά, η κακή διάθεση, η ευερεθιστότητα, ο θυμός, η επιθυμία απομόνωσης, αποτελούν τα πιο συνηθισμένα ψυχολογικά συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος. Ωστόσο δεν σταματούν εδώ. Μία ευρεία γκάμα ζητημάτων ψυχικής ή συναισθηματικής υγείας, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η κατάθλιψη, μπορούν επίσης να συνδέονται με το υπερβολικό άγχος.
Γι’ αυτό στο δίλημμα «μάχη ή φυγή» δηλώνουμε παρών στη μάχη. Με ποια όμως «όπλα»; Μην ανησυχείς! Συγκεντρώσαμε πέντε απλά tips που θα σου επιτρέψουν να αντιμετωπίσεις πιο αποτελεσματικά το άγχος στην καθημερινότητά σου.
Νο1: Λίγη άσκηση την ημέρα το άγχος θα κάνει πέρα
Τα επιστημονικά δεδομένα είναι ξεκάθαρα. Η τακτική άσκηση είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους προκειμένου να χαλαρώσεις σώμα και πνεύμα. Ακόμη όμως και μια σύντομη χρονικά σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει το άγχος. Η άθληση βελτιώνει επίσης τη γενική υγεία και σε βοηθάει να νιώθεις, να λειτουργείς και να κοιμάσαι καλύτερα.
Επίλεξε λοιπόν το είδος που σου ταιριάζει και κάνε την άσκηση μέρος της καθημερινότητάς σου. Μπορεί να μην εξαφανίσει το άγχος σου, αλλά θα σε βοηθήσει να αποφορτίζεσαι και να αντιμετωπίζεις τα προβλήματά σου πιο ήρεμα και ψύχραιμα.
Νο2: Καλή διατροφή για καλύτερη διάθεση
Αν σε περιόδους άγχους καταφεύγεις στο ανθυγιεινό φαγητό δεν είσαι η μόνη ή ο μόνος. Σύμφωνα με έρευνες, τα επίπεδα άγχους και η επιλογή διατροφής συνδέονται στενά. Ωστόσο, μία καλά ισορροπημένη διατροφή θα σε βοηθήσει να ρυθμίζεις αποτελεσματικά τη διάθεσή σου και να νιώθεις γενικά καλύτερα.
Γι’ αυτό τα γεύματά σου θα πρέπει να περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και άπαχη πρωτεΐνη για ενέργεια. Και είναι προτιμότερο να μην παραλείπεις κανένα γεύμα. Όχι μόνο δεν είναι καλό για την υγεία σου, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε κακή διάθεση και –σωστά, μάντεψες– πρόσθετο άγχος. Υπάρχουν βέβαια και οι σύγχρονες προσεγγίσεις τις διαλειμματικής δίαιτας, αλλά προτού την ξεκινήσεις, θα πρέπει να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό διατροφολόγο.
Νο3: Κοιμήσου καλά για να μην χάσεις τον ύπνο σου
Αν λόγω άγχους έχεις χάσει τον ύπνο σου, τότε θα πρέπει να γνωρίζεις ότι και η έλλειψη ύπνου είναι επίσης βασική αιτία άγχους. Αυτός ο φαύλος κύκλος μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό άγχος, πιέζοντας περαιτέρω πνεύμα και σώμα.
Όπως παραδοσιακά συστήνουν οι γιατροί, φρόντισε να κοιμάσαι καθημερινά επτά με οκτώ ώρες. Εδώ η τεχνολογία μπορεί να αποδειχθεί σύμμαχός σου, καθώς υπάρχουν apps που παρακολουθούν τις συνήθειες ύπνου και σου δίνουν tips για να τις βελτιώσεις. Φρόντισε επίσης να κλείνεις την τηλεόραση νωρίτερα (μπορείς να ρυθμίσεις τον χρονοδιακόπτη του off σε συγκεκριμένη ώρα), να χαμηλώνεις τα φώτα (ειδικά αν διαθέτεις ειδικούς διακόπτες ή εγκατάσταση smart-home) και δώσε στον εαυτό σου χρόνο να χαλαρώσει πριν κατευθυνθείς στο κρεβάτι σου.
Νο4: Πάρε μια βαθιά ανάσα
Μπορεί να είναι χιλιοειπωμένη, ωστόσο η συμβουλή «πάρε μια βαθιά ανάσα» ισχύει απόλυτα, όταν έχεις να αντιμετωπίσεις αυξημένο άγχος. Άλλωστε, οι πιο ζεν άνθρωποι στον κόσμο, οι βουδιστές μοναχοί, εδώ και αιώνες έχουν θέσει την αναπνοή στο επίκεντρο του διαλογισμού τους.
Μια εύκολη άσκηση τριών έως πέντε λεπτών, είναι η εξής: Κάθισε σε μία καρέκλα με τα πόδια σου στο πάτωμα και τα χέρια πάνω από τα γόνατά σου. Πάρε βαθιές και αργές αναπνοές, εστιάζοντας στη διαστολή των πνευμόνων σου και νιώσε τον θώρακά σου να ανοίγει. Στη συνέχεια, άσε τον αέρα να βγει αργά.
H βαθιά αναπνοή οξυγονώνει το αίμα, καθαρίζει το μυαλό και βοηθά στην ενίσχυση του πυρήνα του σώματος. Αν έχεις δοκιμάσει ποτέ pilates, μάλλον καταλαβαίνεις τι εννοούμε. Αν όχι, πρόκειται για μια καλή ιδέα που συνδυάζει τo πρώτο και το τέταρτο tip, επίσης με τη συνδρομή της τεχνολογίας: ορισμένα έξυπνα ρολόγια ενσωματώνουν λειτουργίες παρακολούθησης των καρδιακών παλμών, της αρτηριακής πίεσης, του οξυγόνου, της ποιότητας του ύπνου και άλλων δεικτών προκειμένου να παρακολουθείς με τον βέλτιστο τρόπο την υγεία σου.
Νο5: Μπες σε κατάσταση ΖΕΝ
Όταν νιώθεις ότι σε κυριεύει το άγχος, δοκίμασε να κάνεις ένα διάλειμμα:
Πάνω από όλα, όμως, να σκέφτεσαι θετικά: Η ζωή είναι ωραία όταν είσαι ΖΕΝ!
Ωστόσο, για το καλό της ψυχικής και σωματικής υγείας σου, θα πρέπει να μάθεις να διαχειρίζεσαι και να αντιμετωπίζεις το άγχος σου. Αυτό βέβαια δεν επιτυγχάνεται από τη μία μέρα στην άλλη, αλλά απαιτεί εξάσκηση. Αρκεί η διαδικασία αυτή να μη σου προσθέτει επιπλέον στρες!
Τι είναι τελικά το άγχος και τι το προκαλεί;
Το άγχος είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα που βοηθάει στην επιβίωση μας, καθώς προκαλεί εγρήγορση. Ωστόσο, το υπερβολικό άγχος που τείνει να επηρεάζει τη ζωή σου, προκαλεί και μη φυσιολογική πίεση. Αυτή η πίεση μπορεί να πηγάζει από διαφορετικές πτυχές της καθημερινότητάς σου: Ο αυξημένος φόρτος εργασίας, ένα θέμα υγείας, μια διαμάχη με φίλους ή συγγενείς, οικονομικές ανησυχίες, μια μεταβατική περίοδος, είναι οι πιο συχνές αιτίες άγχους.
Βιώνοντας τέτοιες καταστάσεις μπορεί να αισθανθείς από απλή αναστάτωση μέχρι απειλή. Άλλωστε, το άγχος επηρεάζει τον καθένα με διάφορους τρόπους, τόσο σωματικά όσο και συναισθηματικά. Με διαφορετική συχνότητα και σε ποικίλες εντάσεις. Ωστόσο, όταν οι καταστάσεις αυτές συσσωρεύονται, το υπερβολικό άγχος μπορεί να επηρεάσει τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι και να σε οδηγήσει να βιώσεις πιο έντονα συναισθήματα. Και τότε ο οργανισμός σου ενδέχεται να αντιδράσει με μία ευρεία γκάμα συμπτωμάτων.
Τα συμπτώματα του άγχους στο σώμα και στην ψυχολογία
Ένα από τα πλέον συνήθη σωματικά συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος είναι η ταχυκαρδία (ή ταχυπαλμία). Η έντονη λειτουργία της καρδιάς προέρχεται από το άγχος και την κατάσταση «μάχης ή φυγής», που ο εγκέφαλος θέτει ως δίλημμα κάτω από συνθήκες πίεσης. Ο ιατρικός ορισμός της διαφέρει ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου, αλλά συνήθως περιγράφει την αυξημένη καρδιακή συχνότητα, όταν οι παλμοί ανά λεπτό υπερβαίνουν τους 100.
Το δίλλημα «να μείνω και να το παλέψω ή να φύγω;» σχετίζεται με το ένστικτο της αυτοσυντήρησης και εμφανίζεται στον άνθρωπο ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Και παρότι στη σύγχρονη ζωή σπάνια θα αντιμετωπίσεις άμεσο φυσικό κίνδυνο (όπως μία αρκούδα να έρχεται κατά πάνω σου), η αντίδραση μάχης ή φυγής παραμένει πολύ σημαντική. Ωστόσο, δεν ενεργοποιείται μόνο σε έκτακτες καταστάσεις. Μπορεί να προκύψει ακόμα και όταν αγχώνεσαι, οδηγώντας σε γρήγορο καρδιακό ρυθμό, δηλαδή ταχυκαρδία.
Άλλα σωματικά συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος είναι ο πόνος στο στήθος, η ναυτία, η διάρροια ή η δυσκοιλιότητα. Αυτά με τη σειρά τους μπορούν να οδηγήσουν και σε πιο σοβαρές εκδηλώσεις σωματικού άγχους όπως η απώλεια σεξουαλικής επιθυμίας ή τα συχνά κρυολογήματα.
Από την άλλη πλευρά, η κακή διάθεση, η ευερεθιστότητα, ο θυμός, η επιθυμία απομόνωσης, αποτελούν τα πιο συνηθισμένα ψυχολογικά συμπτώματα που σχετίζονται με το άγχος. Ωστόσο δεν σταματούν εδώ. Μία ευρεία γκάμα ζητημάτων ψυχικής ή συναισθηματικής υγείας, όπως η χαμηλή αυτοεκτίμηση ή η κατάθλιψη, μπορούν επίσης να συνδέονται με το υπερβολικό άγχος.
Γι’ αυτό στο δίλημμα «μάχη ή φυγή» δηλώνουμε παρών στη μάχη. Με ποια όμως «όπλα»; Μην ανησυχείς! Συγκεντρώσαμε πέντε απλά tips που θα σου επιτρέψουν να αντιμετωπίσεις πιο αποτελεσματικά το άγχος στην καθημερινότητά σου.
Νο1: Λίγη άσκηση την ημέρα το άγχος θα κάνει πέρα
Τα επιστημονικά δεδομένα είναι ξεκάθαρα. Η τακτική άσκηση είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους προκειμένου να χαλαρώσεις σώμα και πνεύμα. Ακόμη όμως και μια σύντομη χρονικά σωματική δραστηριότητα μπορεί να μειώσει το άγχος. Η άθληση βελτιώνει επίσης τη γενική υγεία και σε βοηθάει να νιώθεις, να λειτουργείς και να κοιμάσαι καλύτερα.
Επίλεξε λοιπόν το είδος που σου ταιριάζει και κάνε την άσκηση μέρος της καθημερινότητάς σου. Μπορεί να μην εξαφανίσει το άγχος σου, αλλά θα σε βοηθήσει να αποφορτίζεσαι και να αντιμετωπίζεις τα προβλήματά σου πιο ήρεμα και ψύχραιμα.
Νο2: Καλή διατροφή για καλύτερη διάθεση
Αν σε περιόδους άγχους καταφεύγεις στο ανθυγιεινό φαγητό δεν είσαι η μόνη ή ο μόνος. Σύμφωνα με έρευνες, τα επίπεδα άγχους και η επιλογή διατροφής συνδέονται στενά. Ωστόσο, μία καλά ισορροπημένη διατροφή θα σε βοηθήσει να ρυθμίζεις αποτελεσματικά τη διάθεσή σου και να νιώθεις γενικά καλύτερα.
Γι’ αυτό τα γεύματά σου θα πρέπει να περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης και άπαχη πρωτεΐνη για ενέργεια. Και είναι προτιμότερο να μην παραλείπεις κανένα γεύμα. Όχι μόνο δεν είναι καλό για την υγεία σου, αλλά μπορεί να οδηγήσει σε κακή διάθεση και –σωστά, μάντεψες– πρόσθετο άγχος. Υπάρχουν βέβαια και οι σύγχρονες προσεγγίσεις τις διαλειμματικής δίαιτας, αλλά προτού την ξεκινήσεις, θα πρέπει να συμβουλευτείς κάποιον ειδικό διατροφολόγο.
Νο3: Κοιμήσου καλά για να μην χάσεις τον ύπνο σου
Αν λόγω άγχους έχεις χάσει τον ύπνο σου, τότε θα πρέπει να γνωρίζεις ότι και η έλλειψη ύπνου είναι επίσης βασική αιτία άγχους. Αυτός ο φαύλος κύκλος μπορεί να οδηγήσει σε υπερβολικό άγχος, πιέζοντας περαιτέρω πνεύμα και σώμα.
Όπως παραδοσιακά συστήνουν οι γιατροί, φρόντισε να κοιμάσαι καθημερινά επτά με οκτώ ώρες. Εδώ η τεχνολογία μπορεί να αποδειχθεί σύμμαχός σου, καθώς υπάρχουν apps που παρακολουθούν τις συνήθειες ύπνου και σου δίνουν tips για να τις βελτιώσεις. Φρόντισε επίσης να κλείνεις την τηλεόραση νωρίτερα (μπορείς να ρυθμίσεις τον χρονοδιακόπτη του off σε συγκεκριμένη ώρα), να χαμηλώνεις τα φώτα (ειδικά αν διαθέτεις ειδικούς διακόπτες ή εγκατάσταση smart-home) και δώσε στον εαυτό σου χρόνο να χαλαρώσει πριν κατευθυνθείς στο κρεβάτι σου.
Νο4: Πάρε μια βαθιά ανάσα
Μπορεί να είναι χιλιοειπωμένη, ωστόσο η συμβουλή «πάρε μια βαθιά ανάσα» ισχύει απόλυτα, όταν έχεις να αντιμετωπίσεις αυξημένο άγχος. Άλλωστε, οι πιο ζεν άνθρωποι στον κόσμο, οι βουδιστές μοναχοί, εδώ και αιώνες έχουν θέσει την αναπνοή στο επίκεντρο του διαλογισμού τους.
Μια εύκολη άσκηση τριών έως πέντε λεπτών, είναι η εξής: Κάθισε σε μία καρέκλα με τα πόδια σου στο πάτωμα και τα χέρια πάνω από τα γόνατά σου. Πάρε βαθιές και αργές αναπνοές, εστιάζοντας στη διαστολή των πνευμόνων σου και νιώσε τον θώρακά σου να ανοίγει. Στη συνέχεια, άσε τον αέρα να βγει αργά.
H βαθιά αναπνοή οξυγονώνει το αίμα, καθαρίζει το μυαλό και βοηθά στην ενίσχυση του πυρήνα του σώματος. Αν έχεις δοκιμάσει ποτέ pilates, μάλλον καταλαβαίνεις τι εννοούμε. Αν όχι, πρόκειται για μια καλή ιδέα που συνδυάζει τo πρώτο και το τέταρτο tip, επίσης με τη συνδρομή της τεχνολογίας: ορισμένα έξυπνα ρολόγια ενσωματώνουν λειτουργίες παρακολούθησης των καρδιακών παλμών, της αρτηριακής πίεσης, του οξυγόνου, της ποιότητας του ύπνου και άλλων δεικτών προκειμένου να παρακολουθείς με τον βέλτιστο τρόπο την υγεία σου.
Νο5: Μπες σε κατάσταση ΖΕΝ
Όταν νιώθεις ότι σε κυριεύει το άγχος, δοκίμασε να κάνεις ένα διάλειμμα:
- Άκουσε χαλαρωτική μουσική που επιδρά καταπραϋντικά στον εγκέφαλο και το σώμα.
- Κάλεσε ένα κοντινό σου πρόσωπο και μοιράσου το πρόβλημα που σε απασχολεί. Μια ειλικρινής και χαλαρή κουβέντα θα σε βοηθήσει να αποφορτιστείς.
- Κλείσε για λίγο τα μάτια σου, άδειασε το μυαλό σου και αφέσου
σεστην απραξία. Χαλάρωσε και μπες σε κατάσταση ΖΕΝ!
Πάνω από όλα, όμως, να σκέφτεσαι θετικά: Η ζωή είναι ωραία όταν είσαι ΖΕΝ!
